Inloggen
Een werknemer die ziek is, hoeft tijdens zijn ziekmelding niet alleen maar thuis te blijven en op bed te liggen. Zo mag een werknemer bij een familielid uitzieken en onder voorwaarden op vakantie gaan. Werknemers kunnen ook naar buiten gaan voor een wandeling, om boodschappen te doen of voor een afspraak aan de huisarts of in het ziekenhuis. Dat betekent niet dat ze alles maar kunnen doen en laten wat ze willen. Als werkgever bespreek je de bewegingsruimte van een ziekgemelde werknemer. In hoeverre mag je grenzen stellen aan de bewegingsruimte van een zieke werknemer?
Om duidelijkheid te scheppen over wat er wel en niet mag bij ziekte stellen veel werkgevers een verzuimprotocol op. Daarin staan de regels voor de procedure bij ziekmelding en de bereikbaarheid tijdens ziekte. Zo kun je bijvoorbeeld met elkaar afspreken dat ziekmelden altijd telefonisch moet gebeuren vóór 9 uur ‘s ochtends, en dan bij de eigen leidinggevende of bij de HR-afdeling. Ook afspraken over verblijf op een ander adres, bijvoorbeeld bij een familielid, en tijden waarop de werknemer telefonisch of in persoon bereikbaar moet zijn, kunnen in een protocol staan.
Leidinggevende wint advies in bij bedrijfsarts of arbodienst
In het verzuimprotocol kan je als werkgever ook opnemen dat de leidinggevende en de ziek gemelde werknemer overleggen of, en wat voor werk nog mogelijk is. Denk aan zaken als het aanpassen van werk, minder uren draaien of ander werk. Bij twijfel of zorgen van (één van) de twee partijen is het verstandig om de bedrijfsarts of arbodienst direct te raadplegen. De werknemer moet wel in staat zijn om werk te doen en daar niet zieker van worden. Ook kan de werkgever afspreken dat een zieke werknemer alleen met toestemming van de leidinggevende op vakantie mag gaan. Als leidinggevende moet je wel advies inwinnen bij de arbodienst of de bedrijfsarts voordat je daarover een besluit neemt. De werkgever of leidinggevende kan nooit zelf beslissen of een werknemer medisch gezien iets wel of niet kan.
Benadruk de wettelijke regels in het verzuimprotocol
Het verzuimprotocol mag niet gebruikt worden om allerlei beperkingen op te leggen aan een zieke werknemer. Zo kan een werkgever er niet zomaar in opnemen dat een zieke werknemer nooit op vakantie mag, of bepalen dat de zieke werknemer niet mag sporten of andere activiteiten mag ondernemen die voor ontspanning zorgen. Zo kan bijvoorbeeld een uitstapje naar een natuurgebied ook een positieve bijdrage leveren aan een sneller herstel. De hele dag in bed liggen kan in sommige situaties zelfs slecht zijn, denk aan mensen met een depressie of andere psychische klachten. Maar ook bij fysieke klachten als rugpijn wordt in beweging blijven, bijvoorbeeld door te wandelen, juist aanbevolen. Een werkgever mag dus niet in het protocol opnemen dat de werknemer altijd rust moet houden of thuis (en dus binnen) moet blijven. Het is wel mogelijk om te benadrukken wat al in de wet staat: dat werknemers geen activiteiten ondernemen die de ziekte kunnen verergeren en dat ze meewerken aan hun herstel.
Controles uitvoeren bij zieke werknemer
Twijfel je aan het gedrag van de werknemer tijdens ziekte? Dan mag de werkgever controles laten uitvoeren. Er kan dan een controleur van de arbodienst langsgaan bij het huisadres van de zieke werknemer. Als een controleur duidelijk kan vaststellen dat een zieke werknemer in zijn privéleven dingen doet die tegen het advies van de bedrijfsarts ingaan, of die strijdig zijn met de ziekmelding, mag de werkgever sancties opleggen. Dat begint meestal met een schriftelijke waarschuwing. De werkgever moet daarbij opletten dat er duidelijk staat welke regel van het verzuimprotocol de werknemer heeft geschonden. In een waarschuwing moet ook staan aangegeven wat de vervolgstappen zijn als de werknemer dit gedrag niet aanpast. Als de overtredingen ernstig zijn, bijvoorbeeld zwart bijklussen, maar ook de eigen woning verbouwen terwijl iemand ziek is gemeld vanwege rugklachten, mag de werkgever onder voorwaarden het loon opschorten of stoppen. Ook hierbij is het nodig om eerst advies in te winnen bij de arbodienst of bedrijfsarts.
Onderzoek naar bedrog
Stel dat de werkgever via een collega of social media merkt dat een werknemer die zich heeft ziekgemeld vanwege rugklachten, zich laat inhuren als klusjesman. Dan kan de werkgever besluiten om stappen te ondernemen en bijvoorbeeld een bedrijfsrechercheur te laten uitzoeken wat er aan de hand is. Dat is uiteraard een zware maatregel die grote gevolgen kan hebben. De werkgever moet hiervoor wel concrete verdenkingen hebben. Een dergelijk onderzoek kan namelijk inbreuk maken op de privacy van de werknemer en de werkgever zal zo’n zware maatregel goed moeten kunnen onderbouwen, zeker als het daardoor tot een rechtszaak komt.
Over Visma Verzuim
Wij willen werknemers in organisaties veilig, gezond en duurzaam inzetbaar houden. Dat doen wij door samen met onze klanten de meest flexibele, complete en gebruiksvriendelijke software te ontwikkelen voor verzuimbegeleiding en het inzetbaar houden van werknemers. Daarbij geloven wij in de kracht van eenvoud, connectiviteit en data.